Lipom, yağ hücrelerinin aşırı büyüyerek deri altında oluşturduğu topaklara verilen isimdir. Uzmanlar bu topakların iyi huylu tümörler olduğunu düşünürler. Bu da çoğunlukla kanserli olmayan yapılar oldukları anlamına gelmektedir.
Kötü huylu olmayan lipomlar baskıya veya herhangi bir darbeye maruz kaldıkları taktirde ağrıyabilir ya da farklı şikayetlere yol açabilirler. Nadiren kötü huylu yapıda olabilir veya lipomla karıştırılan durumlar söz konusu olabilir. Bunun dışında kötü görüntüye neden olduğu için de rahatsızlık duyabilirler. Hal böyle olunca insanlar lipom tedavisi olmayı düşünebilirler. Lipom tedavisi en küçük kesi ile 2-3 dakika içerisinde gerçekleştirilen bir uygulamadır.
Lipom, vücutta yağ hücresi olan her yerde ortaya çıkabilir. Ancak omuz, göğüs, gövde, boyun, uyluk ve koltuk altları bu problemin oluşmasına çok daha yatkındır. Nadiren iç organlarda, kemiklerde ve kaslarda da meydana gelebilmektedir.
Yağ bezesi olarak da tabir edilen lipomlar yumuşak yapıya sahip olup, üzerine parmak ile baskı uygulandığında hareket edebilirler. Çoğunlukla zamana yayılı şekilde yavaş yavaş büyüyebilir ve 2-3 cm boyutlarına ulaşabilirler. Bazı insanlar 10cm’den büyük dev yağ bezeleri ile karşılaşabilirler.
Yazımızda yağ bezesi sebepleri, belirtileri ve insan sağlığına olan etkileri ele alınacaktır. Bunun yanı sıra risk faktörleri, teşhis ve tedavi hakkında da bilgiler verilecektir.
Yağ Bezesi Sebepleri
Lipomların neden oluştuğuna dair günümüzde henüz net bir bilgi yoktur. Bazı insanlarda genetik nedenlerle oluşur. Bir kişi anne ya da babasında bulunan hatalı bir geni devralabilir. Nadir olarak görünen bu durum ailevi multipl lipomatözis olarak isimlendirilir.
Yağ bezeleri aşağıda ki gibi spesifik tıbbi durumlara sahip olan kişilerde daha sık görülebilir:
- Gardner sendromu
- Cowden sendromu
- Madelung hastalığı
- Adiposis Dolorosa
Araştırmacılar bazı lipomların önemli etkiye sahip olan bir yaralanmadan kaynaklı oluştuklarını ileri sürmektedirler.
Belirtileri
Lipomu bulunan bir kişi cildinin altında yumuşak, oval bir yumru hissedecektir. Yağ bezeleri çoğunlukla eklemleri, organları, sinirleri ve kan damarlarını olumsuz etkilemediği zaman ya da baskıya maruz kalmadığı taktirde ağrısızdır. Çoğunlukla diğer belirtilere sebebiyet vermezler.
Deri altında değil daha derinde oluşan bir yağ bezesi kişi tarafından görülmez ya da hissedilmeyebilir. Bununla beraber derin bir yağ bezesi organ ve sinirlere baskı yaparak ilişkili belirtilere sebep olabilir. Örnek vermek gerekirse; Bağırsak üzerinde ya da yakınında mevcut olan bir yağ bezesi kişinin bulantı, kusma ve kabızlık gibi şikayetlere maruz kalmasına neden olabilir.
Sağlığa Etkileri
Çoğunlukla iyi huylu yağ kitleleri olan lipomlar hakkında uzmanlar iki farklı düşünceye sahiptir. Bazı uzmanlar bu yağ kitlelerinin kanserli olma potansiyeline sahip olduklarını ileri sürerken, diğer grup kanserin söz konusu olmadığını savunmaktadır. Kanserli bir yağ hücresi kitlesi liposarkom olarak ifade edilmektedir.
Araştırmalar sonucunda ise çoğu uzman liposarkom isminde ki oluşumların lipomlardan gelişmediği farklı bir tümör türü oldukları sonucuna ulaşmıştır.
Bir grup uzman ise lipomların hem kanserli hem de kansersiz hücreleri içerebileceğini ancak kanserli bir hale gelmesinin çok düşük ihtimale sahip olduğunu düşünmektedir.
Risk Faktörleri
Uzmanlara göre lipom insanların yaklaşık %1’inde görülen bir sorundur. Ailesinde yağ bezesi durumu bulunan kişilerde gelişme olasılığı diğer insanlara göre çok daha fazladır. Özellikle 40-60 yaş aralığında ki insanlar da ortaya çıkması daha olasıdır. Yağ bezesi gelişmesinde rol oynayan risk faktörleri şu şekildedir;
- Şişmanlık
- Yüksek kolesterol
- Şeker hastalığı
- Karaciğer hastalığı
- Glükoz intoleransı
Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Mevcut yağ bezesi üzerinde renk ya da boyut değişimi görür veya herhangi bir şikayet hissederseniz doktora başvurmanız gerekebilir. Doktora gidilmesi gereken durumlar özetle şu şekilde sıralanabilir.
- Ani ve hızlı şekilde büyümesi
- Acı ve ağrı şikayeti görülmesi
- Kızarması ve ateşe neden olması
- Sertleşmesi
- Gözle görülür farklı değişiklikler gözlenmesi
Teşhis
Konusunda uzman hekimler basit bir muayene ile lipomları kolayca teşhis edebilirler.
Oluşan yumruları inceleyerek ve hissederek muayeneye başlarlar. Büyük boyutta olup, ağrı söz konusu olan durumlarda çeşitli testlere (biyopsi, MR, ultrason gibi.) ihtiyaç duyulabilir.
Ne Zaman Tedavi Gerekir?
Yağ bezelerinin çoğunlukla zararsız olduklarından bahsetmiştik. Bu nedenle insanların tedavi olması şart görülmez. Ancak çoğunlukla kozmetik açıdan bir sorun oluşturduğunda insanlar tedavi tercih etmektedir.
- Kanserli olduğu düşünülüyorsa
- Ağrı ve benzeri rahatsız edici durumlar söz konusuysa
- Normal olan vücut fonksiyonlarını olumsuz etkiliyorsa
- Kozmetik açıdan kötü görünüme sebebiyet veriyorsa
- Doktor lipomdan farklı bir durum olduğunu teşhis ettiyse
Nasıl Tedavi Edilir?
Doktorunuz yağ bezesini cerrahi olarak çıkarabilir. Olabildiğince en küçük kesiyi uygular ve lipomu sıkarak bu küçük kesiden çıkmasını sağlar. Uygulama lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Kendiliğinden emilen dikişle kapatılır ve tedavi sona erer. Hasta aynı gün işine, gücüne geri dönebilir.
Daha büyük boyutlarda olan lipomlar aynı yöntemle çıkarılabileceği gibi liposuction yöntemi de uygulanabilir. Yöntem ne olursa olsun tedavi genellikle 3-5 dakikayı geçmemektedir.
Tedavinin ardından sivilce izi gibi belli belirsiz bir iz kalabilir. Ancak rahatsız edici düzeyde olmamaktadır.
Özetle
Yağ bezeleri cilt altında oluşan yağ tümörleridir. Çoğunlukla ağrısız olup tedavi gerektirmezler. Eğer bir şikayete maruz bırakıyor ya da kötü görüntü oluşturuyorsa kişi tedavi olabilir. Doktor cerrahi yollarla söz konusu olan bezeyi 3-5 dakika içerisinde kolayca çıkarabilir.
Lipomlar kansersiz yapıda ki tümörlerdir ancak çoğu uzman bu konuda iki gruba ayrılmıştır. Bazıları kansersiz olduklarını iddia ederken, bazıları nadiren kanserli olabileceklerini ileri sürmektedir.
Mevcut yağ bezesi ağrılı bir duruma gelirse aniden şekil değişikliği veya hiç ortada olmayan bir şikayet farkedilirse doktora başvurulması önem arz etmektedir.
